معمولا اکثر کلاس های کنکوری و یا افرادی که میخوان خوندن درس الکترونیک رو شروع کنند با فصل ترانزیستورهای BJT شروع می کنند چراکه پایه و اساس الکترونیک ترانزیستورها هستند و اگر کسی بر فصلهای ترانزیستورهای BJT و MOSFET مسلط باشد در فصل های دیگر الکترونیک کار راحتی در پیش دارد به همین دلیل اکثر کلاس های کنکور و داوطلبین خوندن درس الکترونیک را با فصل BJT شروع می کنند ولی توصیه اکید میکنم که شما برای درک بهتر این فصل به یه دانش اولیه نسبت به دیودها نیاز دارید و باید مواردی نظیر اینکه دیود ها چه زمانی روشن می شوند،در حالت معکوس چگونه عمل می-کنند..... را بدانید. فصل BJTها با تحلیل DC این ترانزیستورها شروع می شود در این قسمت شما باید مفاهیمی نظیر مناطق فعالیت ترانزیستور(فعال،اشباع)،ویژگی های این مناطق،مدارات بایاس،روابط بین جریان بیس،امیتر و کلکتور... را کاملا یاد بگیرید. در کنکور سراسری معمولا سوال اول و یا دوم درس الکترونیک مربوط به تحلیل DC ترانزیستورهای BJT می باشد. نکته ای که باید دقت کنید این است که شما فقط در همین سوال لازم است به تحلیل DC ترانزیستورهای BJT بپردازید و در باقی سوالات حتی اگر در صورت سوال ذکر هم نشده باشد ترانزیستور را در ناحیه فعال فرض می کنیم چرا که برای ترانزیستوری که در ناحیه اشباع قرار داشته باشد تحلیل AC انجام نمی گیرد. برای حل سوال مربوط به تحلیل DC به چند نکته توجه کنید:
1⃣ همواره در ابتدا فرض کنید که ترانزیستور شما در ناحیه فعال قرار دارد و مسئله را با این فرض حل کنید و در انتها درستی فرض خود را چک کنید
2⃣ برای شروع حل، اگر در شکل شما مدارات بایاس وجود دارد،همیشه از آنجا حل مسئله را شروع کنید و به ترتیب ولتاژ بیس ، ولتاژ امیتر،جریان امیتر و ....را بدست آورید.
3⃣ به امیتر ترانزیستورها نگاه کنید،اگر امیتری به زمین وصل شده باشد باید حل مسئله را از این نقطه شروع کنید و ولتاژ بیس و .....را بدست آورید
4⃣ به طور ویژه در ترانزیستورهایی که به صورد کسکد به یکدیگر متصل هستن به دیود بیس-امیتر دقت کنید که آیا مقاومتی به دو سر آن وصل شده است یا نه،اگر مقاومتی به دو سر آن وصل شده باشد ولتاژ دو سر مقاومت را 0.7 بگیرید و مسئله را حل کنید.
5⃣ وقتی ترانزیستو را در ناحیه فعال در نظیر می گیریم، ولتاژ کلکتور امیتر آن را نمیدانیم،فقط می دانیم که این ولتاژ بزرگتر از صفر یا 0.2 می باشد اما نمیدانیم مقدار این ولتاژ چقدر است، بنابراین مسیرهای KVL را باید همواره به گونه ای انتخاب کنید که نیازی نباشد که از حلقه کلکتور امیتر عبور کنیم. در واقع شما فقط می توانید در حلقه بیس- امیتر KVL بزنید مگر آنکه کلکتور و بیس با مقاومتی به یکدیگر متصل شده باشند در این صورت یک KVL هم باید حتما در حلقه کلکتور –بیس بزنید.
6⃣ اگر فرض فعال بودن ترانزیستور به تناقض رسید، یعنی ترانزیستور در ناحیه اشباع قرار دارد و با توجه به صورت سوال،ولتاژ کلکتور امیتر را برابر با صفر یا 0.2 گرفته و حتما یک KVL در حلقه کلکتور-امیتر بزنید. دقت کنید که در ناحیه اشباع رابطه خطی بین جریان ها برقرار نیست و شما نمی توانید فرض کنید که جریان کلکتور، بتا برابر جریان بیس است.
نکاتی که گفته شد غالبا به شما برای شروع حل مسئله تحلیل DC دید خواهند داد و اینطور نیست که شما فقط با حفظ کردن این نکات بتوانید سوالات کنکور را به راحتی جواب بدهید. موارد اشاره شده فقط حالت های پایه ای هستند که شما باید حتما بدونیدو به شما برای شروع حل مسئله یک ذهنیتی می دهد. باقی موارد فقط و فقط با تکرار و تمرین بدست می آید. در ابتدا سعی کنید مفاهیم این قسمت را مطالعه کنید و در ابتدا به سراغ سوالات سخت نرید،در گام های اول فقط سعی کنید بر مفاهیم پایه ای نظیر منطقه فعال و اشباع،رابطه بین جریان ها،نحوه KVL زدن و اینکه چه زمانی یک ترانزیستور در ناحیه فعال و یا اشباع قرار می گیرد ،...... مسلط بشوید و سپس به سراغ سوال های سختر بروید، در این حالت شما فیدبک میگیرید و می فهمید که در کدام قسمت ها ضعیفتر هستید و باید اون قسمت ها را بیشتر کار کنید.
